Βασίζεται σε ένα σύνολο πρακτικών, που καθιστούν δυνατή τη δημιουργία ενός αυτοπροστατευόμενου οικοσυστήματος και τον περιορισμό της χρήσης φυτοφαρμάκων.

Εφαρμόζει νέες μορφές χρήσης γης για τη μεγιστοποίηση της κάλυψης του εδάφους και τη διαφοροποίηση των τοπίων. Προσαρμοσμένο τοπικά, βασίζεται στην πρόληψη και τους φυσικούς κανόνες. Είναι επίσης ευνοϊκό για τη βιοποικιλότητα, τη διαχείριση των υδάτων και την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής.

Τα βασικά χαρακτηριστικά ενός τέτοιου μοντέλου είναι:

1. Οι υποδομές τοπίου
(φράχτες, δέντρα, λίμνες, τάφροι, χλοώδεις λωρίδες κ.λπ., ή το 20% της γεωργικής έκτασης) προάγουν τη βιοποικιλότητα, την ποιότητα του νερού και περιορίζουν την απορροή.

2. Ποικιλίες γενετικά προσαρμοσμένες
σε μικτές καλλιέργειες, ανθεκτικές στα παράσιτα και την ξηρασία.

3. Ενισχυμένη ανοσία
Προωθήστε τη μικροχλωρίδα γύρω από τις ρίζες, τους μίσχους, τα φύλλα, χρησιμοποιήστε βιοδιεγερτικά για την καταπολέμηση του διατροφικού ή κλιματικού στρες.

4. Βιοεπιτιθέμενοι
→ Επιδημιολογική επιτήρηση για έγκαιρη ανίχνευση.
→ Βιοέλεγχος (βοηθήματα καλλιέργειας, παγίδευση, διαταραχή ζευγαρώματος, μικροοργανισμοί, βιοκτόνα).

5. Ψηφιακός και γεωργικός εξοπλισμός
→ Εργαλεία υποστήριξης αποφάσεων.
→ Αισθητήρες και τεχνητή νοημοσύνη για την ανίχνευση ζιζανίων και παρασίτων.
→ Σπαρτήρες για φύτευση πολυειδών καλλιεργειών.
→ Μηχανικά εργαλεία βοτάνων που εργάζονται στη σειρά.
→ Ρομπότ που βοτανίζουν.

6. Διαφοροποίηση καλλιεργειών
Ρύθμιση ζιζανίων, εντόμων παρασίτων και ασθενειών:
→ μείγμα ποικιλιών (4 του ίδιου είδους)
→ μείγμα ειδών (σιτηρά και ψυχανθή)
→ αμειψισπορά για τουλάχιστον 4 χρόνια (εναλλαγή καλλιεργειών, με εισαγωγή οσπρίων)
→ εισαγωγή νέων καλλιεργειών (φαγόπυρο, όσπρια, χορτονομές).

7. Τα λεγόμενα φυτά «υπηρεσίας» (σινάπι, φασόλια κ.λπ.).
Φυτεύονται ανάμεσα σε δύο καλλιέργειες (συνεργασία) ή ως πολυετή κάλυψη, βοηθούν στον έλεγχο παρασίτων και ασθενειών. Επίσης παγιδεύουν νιτρικά άλατα στο έδαφος και το προστατεύουν (περιορίζουν τη διάβρωση, διευκολύνουν τη διείσδυση και αποθήκευση του νερού και παρέχουν οργανική ύλη).

8. Φυτά «συντροφιάς» (ακατέργαστη βρώμη, βίκος, τριγωνόφυλλο κ.λπ.).
Φυτευμένα ανάμεσα στις σειρές της σοδειάς ή στην άκρη του χωραφιού, απωθούν τα έντομα ή προσελκύουν βοηθητικά φυτά (πασχαλίτσες, κορδόνια).

9. Αγροδασοκομία
Στην άκρη ή μέσα σε ένα χωράφι, τα δέντρα διευκολύνουν τον καθαρισμό του νερού και την αποθήκευση άνθρακα στο έδαφος.

10. Περιορισμένη λίπανση  (μείωση συνθετικών λιπασμάτων).
Η χρήση συνδυασμού με όσπρια διασφαλίζει την αζωτούχα θρέψη των καλλιεργειών.

11. Συμπληρωματικότητα με εκτροφή
Προμήθεια οργανικής ύλης και αξιοποίηση υποπροϊόντων.

Εάν η συμβατική γεωργία που χρησιμοποιεί φυτοφάρμακα αντιπροσωπεύει ένα συνεκτικό σύστημα, η αγροοικολογία προσφέρει ένα διαφορετικό μοντέλο που είναι εξίσου συνεκτικό.

Δείτε επίσης: Αγροοικολογία: είναι η λύση;

Αντί να στοχεύει στην εξάλειψη των παρασίτων με τη χρήση συνθετικών φυτοφαρμάκων, η αγροοικολογία συνιστά την περιόρισή τους σε ένα αποδεκτό όριο, δηλαδή χωρίς σοβαρές αρνητικές συνέπειες, ευνοώντας τους φυσικούς κανόνες: βοηθητικούς οργανισμούς καλλιέργειας, μηχανισμούς άμυνας των φυτών, λειτουργική ποικιλότητα.

Συνοπτικά, πρόκειται για τη δημιουργία ενός ανθεκτικού, αυτοπροστατευόμενου οικοσυστήματος, στο οποίο καθίσταται δυνατή η συνύπαρξη με ένα ορισμένο επίπεδο παρασίτων και ασθενειών.

Περιλαμβάνει επίσης την παρακολούθηση της εμφάνισης παρασίτων  για την όσο το δυνατόν πιο έγκαιρη παρέμβαση (επιδημιολογική επιτήρηση, παγίδευση παρασίτων) και, όταν είναι απαραίτητη η παρέμβαση, χρήση προϊόντων βιοελέγχου που είναι λιγότερο επιβλαβή για το περιβάλλον.

Αυτό το μοντέλο, του οποίου η λέξη-κλειδί είναι η προφύλαξη, όχι μόνο μας επιτρέπει να ξεφύγουμε από την εξάρτηση από τα φυτοφάρμακα, αλλά προσφέρει και άλλα οφέλη, όσον αφορά τη διατήρηση της βιοποικιλότητας και την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής, με καλύτερη αποθήκευση άνθρακα στο έδαφος και καλύτερη διαχείριση του νερού.

Η αγροοικολογία και η βιολογική γεωργία έχουν πολλά κοινά και επωφελούνται η μία από τις προόδους της άλλης. Και οι δύο με βάση τις αρετές των φυσικών κανονισμών, μπορούν να κινητοποιήσουν τους ίδιους μοχλούς: προφύλαξη, διαφοροποίηση, ανθεκτικές ποικιλίες κ.λπ.

Η βιολογική γεωργία θα επωφεληθεί από την ανάπτυξη ακόμη πιο διαφοροποιημένων συστημάτων με προσαρμοσμένες ποικιλίες, ενώ η αγροοικολογία θα επωφεληθεί από την υιοθέτηση του οικονομικού μοντέλου της βιολογικής γεωργίας, η βιωσιμότητα του οποίου βασίζεται εν μέρει στην προθυμία των καταναλωτών να πληρώσουν χάρη σε μια καλά προσδιορισμένη ετικέτα.

Παραγωγικότητα και κερδοφορία του αγροοικολογικού συστήματος

Τα αγροοικολογικά συστήματα μπορούν να είναι τόσο παραγωγικά και τόσο κερδοφόρα όσο τα συμβατικά συστήματα. Σε επίπεδο εκμετάλλευσης, η κερδοφορία είναι αποτέλεσμα πολλών παραγόντων.

κερδοφορία =

παραγωγή (απόδοση x επιφάνεια) x τιμή πώλησης –κόστος εισροών (λιπάσματα, φυτοφάρμακα κ.λπ.)  –εξοπλισμός (σπορά, συγκομιδή, διαλογή κ.λπ.)  –άλλα κόστη (ασφάλιση, υπηρεσίες κ.λπ.) – εργασία

Οι μοχλοί της αγροοικολογίας (για παράδειγμα η διαφοροποίηση των φυτών) έχουν αντίθετες επιπτώσεις σε αυτούς τους παράγοντες. Μεταξύ των ευνοϊκών επιπτώσεων, οι συσχετίσεις των καλλιεργειών (ιδίως δημητριακά-όσπρια) αποτελούν ισχυρό μοχλό για την αύξηση και τη σταθεροποίηση των αποδόσεων των καλλιεργειών.

Οι εξοικονομήσεις σε εισροές έχουν επίσης θετικό αντίκτυπο στην κερδοφορία. Μεταξύ των δυσμενών επιπτώσεων είναι το κόστος του αγροτικού εξοπλισμού που θα αποκτηθεί για μικτή σπορά, διαλογή καλλιεργειών κ.λπ.

Ομοίως, η δημιουργία ημιφυσικών στοιχείων (φράκτες, χλοώδεις λωρίδες κ.λπ.) μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια επιφάνειας και πρέπει να υποστηριχθεί οικονομικά. Οι εναλλακτικές τεχνικές για την καταπολέμηση των παρασίτων είναι γενικά επίσης πιο απαιτητικές όσον αφορά την εργασία.

Η κερδοφορία μπορεί να διαφέρει από έτος σε έτος. Πρέπει να βελτιωθεί κατά τη διάρκεια της μεταβατικής φάσης μέχρι την κυριαρχία του συστήματος.

Εξαρτάται επίσης από την ανάπτυξη των τομέων για την προώθηση της ποικιλομορφίας της παραγωγής σε εδαφικό επίπεδο.

Όπως και η βιολογική γεωργία, τα αγροοικολογικά συστήματα θα πρέπει να υποστηρίζονται από πιστοποίηση και υψηλότερες τιμές πώλησης, να μεταβιβάζονται στον καταναλωτή και από κατάλληλες δημόσιες πολιτικές, ειδικά επειδή τα περιβαλλοντικά οφέλη, τα αγροοικολογικά συστήματα, αν και είναι δύσκολο να ποσοτικοποιηθούν, ωφελούν το κοινωνικό σύνολο (λιγότερη ρύπανση, περισσότερη βιοποικιλότητα, καλύτερη διαχείριση των υδάτων, καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής).