Σημαντική αύξηση της εξαρτημένης μισθωτής εργασίας και μάλιστα με πλήρες ωράριο δείχνουν τα στοιχεία για την εγχώρια αγορά απασχόλησης, σε αντίθεση με την αυτοαπασχόληση και δη όσων δεν απασχολούν άλλα άτομα.
Η στροφή προς την πλήρη, μισθωτή απασχόληση που παρατηρήθηκε το 2024 φαίνεται από τα στοιχεία που δείχνουν την αύξηση της εξαρτημένης εργασίας κατά 77,8 χιλιάδες θέσεις.
Αντίστροφα, οι αυτοαπασχολούμενοι χωρίς προσωπικό μειώθηκαν στο 19,8% του συνόλου, προσεγγίζοντας τα ευρωπαϊκά δεδομένα, καθώς το ρίσκο της επιχειρηματικότητας, η δύσκολη πρόσβαση σε δανεισμό και οι φορολογικές εξελίξεις οδήγησαν πολλούς ελεύθερους επαγγελματίες χωρίς προσωπικό να «κλείσουν τα μπλοκάκια τους» και να στραφούν προς την εξαρτημένη εργασία.
Προς το εξωτερικό, ίσως να στράφηκαν κάποιοι άλλοι, κατά κύριο λόγο κάτοχοι πτυχίων ανώτατης και τεχνικής εκπαίδευσης, καθώς παρατηρείται σημαντική μείωση της απασχόλησης στις ομάδες αυτές. Βέβαια, τα στοιχεία για τον πληθυσμό, κατά το ίδιο διάστημα, δεν δείχνουν κάτι τέτοιο.
Το Κέντρο Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ) στο τελευταίο τεύχος Οικονομικών Εξελίξεων διαπιστώνει μια τάση που έχει καταγραφεί και στο παρελθόν και ενισχύεται, αύξησης της μισθωτής απασχόλησης έναντι της αυτοαπασχόλησης και παράλληλα μια συνεχιζόμενη μείωση της μερικής απασχόλησης.
Συγκεκριμένα, το διάστημα μεταξύ Σεπτεμβρίου 2023 και Σεπτεμβρίου 2024 καταγράφηκε, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία, μια ενίσχυση της μισθωτής απασχόλησης, η οποία μεταφράστηκε σε 77,8 χιλ. νέες θέσεις εξαρτημένης εργασίας.
Έτσι, ο αριθμός των μισθωτών το 2024 έφτασε τα 3,021 εκατ. άτομα, που αποτελεί το μέγιστο της περιόδου 2008-2024. Παράλληλα, οι αυτοαπασχολούμενοι χωρίς προσωπικό μειώθηκαν κατά 12,6 χιλ. άτομα φτάνοντας το 19,4% του συνόλου, μερίδιο που είναι πλέον πολύ κοντά στο ελάχιστο 19,1% που καταγράφηκε το 2022. Από την άλλη, μικρή αύξηση παρουσίασαν οι αυτοαπασχολούμενοι με προσωπικό (1,8 χιλ.) και οι βοηθοί σε οικογενειακή επιχείρηση (0,7 χιλ.).
Σύμφωνα με το ΚΕΠΕ, η αύξηση της μισθωτής εργασίας, η μείωση των αυτοαπασχολούμενων χωρίς προσωπικό και η μικρή αύξηση των αυτοαπασχολούμενων με προσωπικό αποτελούν πειστικές ενδείξεις μεταβολής της σύνθεσης της απασχόλησης, προσεγγίζοντας τη σύνθεση των περισσότερων άλλων ευρωπαϊκών χωρών, όπου η αυτοαπασχόληση είναι μικρότερης έκτασης σε σύγκριση με τη χώρα μας.
Σύμφωνα με τον Γενικό Γραμματέα Εργασιακών Σχέσεων Νίκο Μιλαπήδη, η υπερπροσφορά θέσεων απασχόλησης μισθωτής εργασίας, σε συνδυασμό με την έλλειψη εύκολης χρηματοδότησης, ωθεί στην «ασφαλή» επιλογή μιας θέσης πλήρους απασχόλησης στον ιδιωτικό τομέα, παρά στο επιχειρηματικό ρίσκο. Παράλληλα, σύμφωνα με τον κ. Μιλαπήδη, η πλειοψηφία των επιχειρήσεων αναπτύσσεται αναζητώντας πλέον μόνιμο προσωπικό. Όσο περισσότερο μεγαλώνουν οι ελληνικές επιχειρήσεις τόσο αυξάνονται και οι θέσεις απασχόλησης.
Είναι άλλωστε ενδεικτικό, όπως επισημαίνεται και στο Οικονομικό Δελτίο του ΚΕΠΕ, ότι οι νέες θέσεις εργασίας αφορούν πλήρη απασχόληση, αφού οι θέσεις αυτές αυξήθηκαν κατά 75,7 χιλ., σε αντίθεση με τις θέσεις μερικής απασχόλησης που μειώθηκαν κατά 8,1 χιλ. την ίδια περίοδο (γ’ τρίμηνο 2023 με γ’ τρίμηνο 2024).
Αυτό σημαίνει περαιτέρω υποχώρηση της μερικής απασχόλησης σε 6,3%. Παράλληλα, μειώθηκε το μερίδιο αυτών που εργάζονται μερικώς επειδή δεν βρήκαν θέση πλήρους απασχόλησης σε 32%. Αυτή, σύμφωνα με τους μελετητές του Κέντρου, είναι μια θετική εξέλιξη.
Από την άλλη, η μείωση των μερικώς απασχολουμένων ενδέχεται να σημαίνει μείωση των ευκαιριών απασχόλησης για κάποιους που δεν επιθυμούν να εργαστούν με πλήρες ωράριο για διάφορους λόγους, όπως είναι οι φοιτητές ή άτομα με οικογενειακές υποχρεώσεις κι αυτό, όπως επισημαίνεται, δεν είναι θετική εξέλιξη.
Ένα ακόμη χαρακτηριστικό των νέων θέσεων εργασίας είναι, σύμφωνα με το ΚΕΠΕ, το γεγονός ότι οι απασχολούμενοι που αυξήθηκαν ταχύτερα ήταν αυτοί με απολυτήριο ανώτερης μέσης εκπαίδευσης, καθώς τον τελευταίο χρόνο προστέθηκαν 53,8 χιλ. άτομα. Άρα, οι νέες θέσεις που δημιουργήθηκαν ζητούσαν υποψήφιους με απολυτήριο λυκείου.
Η ομάδα με τη δεύτερη μεγαλύτερη αύξηση ήταν οι απόφοιτοι ανωτάτων σχολών, καθώς αυξήθηκαν κατά 49,7 χιλ. Σε αντιδιαστολή, μείωση σημείωσαν οι απασχολούμενοι με μεταπτυχιακό ή/και διδακτορικό τίτλο κατά 8 χιλ. άτομα.
Στο δελτίο μάλιστα ξεκαθαρίζεται ότι η μείωση των πιο εκπαιδευμένων απασχολουμένων δεν είναι θετική ένδειξη, ειδικά όταν συνοδεύεται από μείωση επίσης του εργατικού δυναμικού. Ωστόσο, ακόμη πιο αποκαρδιωτική είναι η μείωση των απασχολούμενων αποφοίτων ανώτερης τεχνικής επαγγελματικής εκπαίδευσης κατά 12,2 χιλ. άτομα, με παράλληλη μείωση του εργατικού δυναμικού κατά 22,5 χιλ.
Μια πιθανή εξήγηση της μείωσης του εργατικού δυναμικού των δύο αυτών κατηγοριών είναι η μετανάστευση. Ωστόσο, κάτι τέτοιο δεν φαίνεται να υποστηρίζεται άμεσα από τη μεταβολή του πληθυσμού με τα συγκεκριμένα εκπαιδευτικά χαρακτηριστικά, καθώς οι ομάδες αυτές αυξήθηκαν τον τελευταίο χρόνο.
Τέλος, μειώθηκαν και οι απασχολούμενοι με απολυτήριο γυμνασίου ή λιγότερη εκπαίδευση, στοιχείο που δεν προκαλεί έκπληξη, δεδομένης της συνήθως μεγάλης ηλικίας και της αναμενόμενης συνταξιοδότησής τους.
Ρούλα Σαλούρου - euro2day.gr
