Γράφει ο δάσκαλος μουσικής – χοράρχης, Ανδρέας Ν. Λανάρας

Το πρώτο φροντιστήριο ψαλτικής τέχνης για τη σεζόν 2022-2023 του συλλόγου ιεροψαλτών <Άνθιμος ο αρχιδιάκονος> διεξήχθη με επιτυχία το απόγευμα της Κυριακής 25ης Σεπτεμβρίου 2022 στην αίθουσα του ιερού ναού Αγίας Τριάδας Αγρινίου.

Στην αρχή ο Λεωνίδας Γαρουφαλής, πρόεδρος του Συλλόγου καλωσόρισε τον εκλεκτό προσκεκλημένο, άρχοντα υμνωδό της Μ.τ.Χ.Ε. κ. Γεώργιο Χατζηχρόνογλου και αναφέρθηκε στο πλούσιο βιογραφικό του.

Εν συνεχεία ο ομιλητής ανέπτυξε το θέμα του.

1. Τόνισε τη σημασία του ιεροψάλτη στην Εκκλησία

2. Απαραίτητη η συμμετοχή-παρουσία του μαθητή της Εκκλησιαστικής Μουσικής στο αναλόγιο

3. Αναφέρθηκε στην έντυπη αναγραφή (ιστορική αναδρομή) του ισοκρατήματος:

α. Γεώργιος ο Λέσβιος (μέσα του 19ου αι.) στο Αναστασιματάριό του – 1η αναφορά με σημειογραφία

β. Μισαήλ Μισαηλίδης (αρχές 20ου αι.) κάνει αναφορά σημειώνοντας το ισοκράτημα

γ. Γεώργιος Πρωγάκης, σημειώνοντας το ισοκράτημα, όπως περίπου ισχύει σήμερα.

δ. Μιχαήλ Χατζηαθανασίου

4. Πώς ο ισοκράτης θα ασκηθεί στο ισοκράτημα:

Με αυτό ασχολείται το βιβλίο που έχει εκδώσει ο ίδιος ο κύριος Χατζηχρόνογλου με τίτλο «Μέθοδος Διδασκαλίας Ισοκρατήματος».

Το ισοκράτημα θα πρέπει να είναι στιβαρό και σταθερό. Η αστάθεια μπορεί να βελτιωθεί με ασκήσεις. Ο ισοκράτης πρέπει να ασκηθεί ξεχωριστά από τον ψάλτη, με ασκήσεις κατ’ ήχον. Το ισοκράτημα έχει κανόνες. Βασικό στοιχείο της μελωδίας ο συντονισμός των ισοκρατών. Ο ισοκράτης να μην βιάζεται στην αλλαγή του ισοκρατήματος – Χρονική ακρίβεια κατά τη μεταβολή του ίσου (ούτε πριν ούτε μετά). Συνοχή ψαλτών – ιερέων. Ο ισοκράτης πρέπει να γνωρίζει Βυζαντινή Μουσική.

Βόμβος: Ένας συγκεκριμένος ήχος που δεν υπάγεται σε κανένα φωνήεν. Είναι βάσταγμα κυρίως σε χαμηλούς ήχους (μύτη – μπροστινό μέρος στόματος – ουρανίσκος).

Διπλό ισοκράτημα.

Μαγάδισμα (π.χ. Νη – άνω Νη) : Αντρικές και παιδικές φωνές

Ο μηχανικός ισοκράτης δεν αρμόζει στη Θεία Λατρεία. (Καλλιτεχνούμε τα θεία άσματα, δεν επιτρέπεται να λειτουργούμε με κοσμικό τρόπο).

σημαντική παρατήρηση: Όλα τα ισοκρατήματα είναι φθόγγοι του διατονικού γένους.

Γενικά: -Είναι απαραίτητο να σεβόμαστε και να διαφυλάξουμε την εκκλησιαστική μας μουσική.

– Δεν πρέπει να μιμούμαστε τη φωνή του δασκάλου μας (ή άλλου ιεροψάλτη). Φυσικά και θα πάρουμε κάποια στοιχεία, αλλά θα διαμορφώσουμε το δικό μας τρόπο ψαλμώδησης των ύμνων, σύμφωνα με τις φωνητικές μας δυνατότητες και την αισθητική μας

– Στην μουσική μας πρέπει να υπάρχει νοικοκύρεμα και τάξη. π.χ. Ας μη ψάλλουμε δυνατά το “σε υμνούμεν…”. Εκείνη η στιγμή είναι η πλέον ιερή της θείας λειτουργίας. Σεβόμαστε τα τελούμενα.

Στη συνέχεια απάντησε σε ερωτήσεις ιεροψαλτών και έγινε εποικοδομητικός διάλογος.

Στο τέλος έκανε παρουσίαση των βιβλίων που έχει εκδώσει με ηχητικά παραδείγματα (επιλογή μελών). Κυρίως έψαλε δοξολογίες σύντομες και αργοσύντομες, καθώς και το νωκρώσιμο τροπάριο <ορώντες με άφωνον…>.

Μεταξύ άλλων στην συνάντηση συμμετείχαν ο άρχων υμνωδός κ. Ανδρέας Γκοτσόπουλος, ο διευθυντής της σχολής βυζαντινής μουσικής Μεσολογγίου κ. Νεκτάριος Δροσοπαναγιώτης και ο κ. Παναγιώτης Καρανικόλας (ιεροψάλτης από το Κιάτο Κορινθίας).

Πηγή: psaltodia.blogspot.com