Μια ανακάλυψη που μοιάζει βγαλμένη από σενάριο επιστημονικής φαντασίας έκαναν αστρονόμοι στις αρχές Αυγούστου.
Ένα μικρό ουράνιο σώμα, που ονομάστηκε 2025 PN7, φαίνεται πως βρίσκεται σε μια ιδιότυπη τροχιά γύρω από τον Ήλιο, ακολουθώντας τη Γη εδώ και πάνω από εξήντα χρόνια, χωρίς ποτέ να έχει εντοπιστεί.
Η ανακοίνωση έγινε μέσα από το επιστημονικό περιοδικό Research Notes of the American Astronomical Society και προκάλεσε αίσθηση στην παγκόσμια κοινότητα.
Τι είναι το «quasi-moon»
Σε αντίθεση με το φυσικό μας δορυφόρο, τη Σελήνη, το 2025 PN7 δεν περιστρέφεται γύρω από τη Γη.
Πρόκειται για ένα λεγόμενο «quasi-moon» ή «quasi-satellite», δηλαδή ένα αντικείμενο που μοιράζεται την ίδια τροχιά με τον πλανήτη μας γύρω από τον Ήλιο και κινείται συγχρονισμένα μαζί του.
Έτσι, μοιάζει να τον συνοδεύει, χωρίς όμως να είναι δεμένο βαρυτικά με αυτόν.
Η διαφορά του από τα «mini-moons» είναι σημαντική. Τα δεύτερα είναι μικροί αστεροειδείς που παγιδεύονται προσωρινά από τη βαρύτητα της Γης και γυρίζουν για λίγο γύρω της —συνήθως για εβδομάδες ή μήνες— πριν συνεχίσουν το ταξίδι τους στο Διάστημα.
Τα quasi-moons, αντίθετα, παραμένουν σε τροχιακό συντονισμό για δεκαετίες ή και αιώνες, αποτελώντας έτσι έναν πιο μόνιμο αλλά «αόρατο» συνοδό.
Ένα κρυφό διαστημικό ταίρι από το 1960
Το 2025 PN7 παρατηρήθηκε για πρώτη φορά στις 2 Αυγούστου 2025 από το τηλεσκόπιο Pan-STARRS στη Χαβάη. Οι πρώτες εκτιμήσεις δείχνουν πως έχει διάμετρο περίπου 15 με 19 μέτρα — δηλαδή όσο ένα μικρό κτίριο. Η τροχιά του το φέρνει άλλοτε κοντά μας, σε απόσταση 4,5 εκατομμυρίων χιλιομέτρων, και άλλοτε μακριά, έως και 60 εκατομμύρια χιλιόμετρα.
Παρά το γεγονός ότι βρίσκεται σε μια σχετικά σταθερή και «γήινη» τροχιά, ο μικρός του όγκος και η μεγάλη περίοδος περιφοράς ήταν οι λόγοι που τον κράτησαν μακριά από τα μάτια των επιστημόνων για τόσες δεκαετίες. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς, το αντικείμενο ακολουθεί αυτό το μοτίβο από τις αρχές της δεκαετίας του ’60, πράγμα που σημαίνει ότι η Γη είχε δίπλα της έναν αθέατο «συνοδοιπόρο» για πάνω από μισό αιώνα.
Σήμερα βρίσκεται στον αστερισμό του Νοτίου Ιχθύος (Piscis Austrinus), ορατός κυρίως από το Νότιο Ημισφαίριο. Ανήκει στην κατηγορία των λεγόμενων «Arjuna-type asteroids», που ξεχωρίζουν για τις χαμηλές ταχύτητες και τις Γη-όμοιες τροχιές τους. Οι επιστήμονες πάντως τονίζουν ότι το 2025 PN7 δεν συνιστά κανέναν απολύτως κίνδυνο για τον πλανήτη μας.
Γιατί μας ενδιαφέρουν αυτά τα σώματα
Τα quasi-moons έχουν τεράστια επιστημονική αξία. Επειδή κινούνται σε τροχιές συγχρονισμένες με της Γης, είναι πολύ πιο εύκολα προσβάσιμα για διαστημικές αποστολές σε σχέση με άλλους αστεροειδείς. Αυτό σημαίνει ότι μπορούν να αποτελέσουν ιδανικούς «σταθμούς» για δοκιμές τεχνολογιών, για συλλογή δειγμάτων αλλά και —θεωρητικά— για μελλοντική αξιοποίηση υλικών.
Δεν είναι τυχαίο ότι ήδη βρίσκεται σε εξέλιξη μια αποστολή προς ένα άλλο quasi-moon, τον αστεροειδή Kamoʻoalewa (2016 HO3). Η Κίνα εκτόξευσε τον Μάιο του 2025 το διαστημόπλοιο Tianwen-2 με στόχο να φέρει δείγματα πίσω στη Γη μέχρι το 2027. Αν το εγχείρημα πετύχει, θα είναι το μικρότερο ουράνιο σώμα από το οποίο θα έχει επιστρέψει ποτέ υλικό.
Ο Kamoʻoalewa είναι σαφώς μεγαλύτερος, με διάμετρο που κυμαίνεται από 40 έως 100 μέτρα, αλλά και το 2025 PN7, παρά το μικρό του μέγεθος, θεωρείται ιδανικός υποψήφιος για μελλοντική αποστολή.
Μια επόμενη μεγάλη πρόκληση
Ο Αμερικανός αστρονόμος Σαμ Ντιν, μιλώντας στο περιοδικό Sky & Telescope, εξήγησε ότι τα αντικείμενα σαν το 2025 PN7 είναι «ασυνήθιστα εύκολα να προσεγγιστούν από διαστημόπλοια» λόγω της χαμηλής τους ταχύτητας σε σχέση με τη Γη και της κοινής τους τροχιάς. Αυτά τα χαρακτηριστικά τα καθιστούν ιδανικά πεδία δοκιμών αλλά και εν δυνάμει στόχους για αποστολές χαμηλού κόστους.
Με άλλα λόγια, το μικρό «σεληνάκι» που μας ακολουθεί διακριτικά εδώ και πάνω από εξήντα χρόνια ίσως αποδειχθεί, στο μέλλον, ένα πολύτιμο βήμα για την εξερεύνηση του Διαστήματος. Και το πιο συναρπαστικό; Ίσως να μην είναι το μόνο.
