«Ας μείνωμεν πιστοί εις τα Ιερά και τα Όσια.
Ας είμεθα προσηλωμένοι εις την Ορθόδοξον πίστιν,
την παραδοθείσαν εις ημάς με αίματα και αγώνας πολλούς και φοβερούς.
Η Ορθοδοξία είναι θησαυρός ανεκτίμητος.
Ας προσέξωμεν μη χάσωμεν αυτόν.
Ας τον παραδώσωμεν εις τας επερχομένας γενεάς…».
Άγιος Καλλίνικος, Μητροπολίτης Εδέσσης,
24 Ιουλίου 1967
Γράφει ο Καθηγητής Χρήστος Γερ. Σιάσος
Την Κυριακή του Τυφλού, 25 Μαΐου 2025, 6η Κυριακή μετά από το Πάσχα, με Συνοδική απόφαση της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος, 10 Δεκεμβρίου 1987, γίνεται κοινός εορτασμός όλων των Αιτωλοακαρνάνων Αγίων. Η Ιερά Μητρόπολη Αιτωλίας και Ακαρνανίας κάθε χρόνο τιμά με μεγαλοπρέπεια και κατάνυξη τους Αγίους μας σύμφωνα με το πρόγραμμα που ανακοινώνει, με Αρχιερατική Θεία Λειτουργία προεξάρχοντος του Μητροπολίτη Αιτωλίας και Ακαρνανίας και σε διαφορετική ενορία κάθε χρόνο, έτσι, ώστε να γίνει γνωστή η παρουσία των Αγίων σε όλο τον νομό. Στο Ναό θα είναι προς προσκύνηση και Αγιασμό των πιστών Ιερά Λείψανα των Αγίων μας. Όλοι μας είναι καλό να συνεορτάσουμε με λαμπρότητα και ιεροπρέπεια τη μνήμη των Αγίων μας την ημέρα αυτή. Θα πρέπει δε να έχουμε τις Αγίες αυτές μορφές ως φωτεινούς οδοδείκτες στη ζωή μας.
Η Πατρίδα μας περνά δύσκολους καιρούς και όπως την εποχή που έζησαν οι Άγιοί μας υπήρχαν προβλήματα έτσι και σήμερα υπάρχουν πολλά προβλήματα οικονομικά, Εθνικά και άλλα. Σήμερα, επιβάλλεται να μελετήσουμε τους Μεγάλους Αυτούς παιδαγωγούς και μάρτυρες της Εκκλησίας μας. Τα παιδιά μας θα πρέπει να διδαχθούν σωστά αυτούς που υπηρέτησαν Χριστιανικές αξίες και ιδέες, αγωνίστηκαν, μαρτύρησαν, βασανίστηκαν για του Χριστού την Πίστη την Αγία και της Πατρίδας την Ελευθερία. Οι Άγιοί μας έζησαν στον τόπο μας και «πότισαν» πνευματικά τον δουλωμένο Χριστιανό από το σκληρό και βάρβαρο κατακτητή και μέσα από τον δρόμο του πόνου, της συνειδητής αυτοθυσίας και αυτοπροσφοράς οι Νεομάρτυρες, Όσιοι και Άγιοι, οδηγούνται στη θέωση.
Οι Άγιοί μας είναι οι οδοδείκτες και οι τιμητές της ηθικής τάξης. Είναι οι αποδέκτες, οι εκφραστές και οι εκτελεστές των εντολών του Τριαδικού Θεού. Η περίοδος της Τουρκοκρατίας θεωρείται καθοριστική για τον Χριστιανισμό. Μεγάλες προσωπικότητες πρόσφεραν την ευλογία τους στο γιγάντωμα της Πίστης, στο Χριστό και το Ευαγγέλιο. Ο Ευγένιος Γιαννούλης, ο Κοσμάς ο Αιτωλός και όλοι οι άλλοι, ιδρύουν τα πρώτα σχολεία στην περιοχή μας. Όλοι τους δίδαξαν τον λόγο του Θεού και μαρτύρησαν για την πίστη τους στον Τριαδικό Θεό.
Η Αιτωλοακαρνανία πρόσφερε και προσφέρει στη σύγχρονη ιστορία του Ελληνικού Έθνους, Χριστιανική Πίστη, Παιδεία, Ελευθερία, Πολιτισμό και άλλα πολλά. Αγιοτόκος χαρακτηρίστηκε από πολλούς η Αιτωλοακαρνανία, τα χώματά της είναι αγιασμένα και ποτισμένα με το αίμα των Αγίων της. Με την Αγιοκατάταξη του Καλλινίκου, Μητροπολίτη Εδέσσης, ο Νομός Αιτωλοακαρνανίας έχει δέκα εννέα Αγίους. Χρέος μας είναι να τους γνωρίσουμε και η γνωριμία μαζί τους θα μας διδάξει, θα μας αφυπνίσει έτσι, ώστε, να ξεκινήσουμε και εμείς τον πνευματικό μας αγώνα έχοντας ως πρότυπα τους Αγίους μας.
Ο Σύνδεσμος Αιτωλοακαρνάνων «ΟΣΙΟΣ ΕΥΓΕΝΙΟΣ Ο ΑΙΤΩΛΟΣ» με πρότασή του ζητά από την Πολιτεία η σήραγγα Κλόκοβα στην Παλιοβούνα να λάβει το όνομα του Ιερομάρτυρα και προστάτη της Αιτωλοακαρνανίας «ΑΓΙΟΣ ΚΟΣΜΑΣ Ο ΑΙΤΩΛΟΣ».
Ο Εθναπόστολος των Σκλάβων, ο μεγάλος Δάσκαλος, Προφήτης, Ισαπόστολος, Διαφωτιστής του Γένους, Άγιος μας και Ιερομάρτυρας Κοσμάς ο Αιτωλός, γεννήθηκε στο Μέγα Δένδρο – Θέρμου το 1714. Περιοδεύει διδάσκοντας τους Χριστιανούς, Χριστό. Ιδρύει Σχολεία και Εκκλησίες σε όλο το «σκλαβωμένο» Έθνος μέχρι την τελευταία στιγμή της ζωής του. Συκοφαντήθηκε από τους Εβραίους στους Τούρκους όπου μετά από φρικτά βασανιστήρια τον κρέμασαν σε ένα δένδρο στις 24 Αυγούστου 1779 στο Κολικόντασι της Βορείου Ηπείρου και στη συνέχεια το Άγιο σώμα του το πέταξαν στο ποτάμι όπου Χριστιανοί το βρήκαν και το ενταφίασαν με κάθε τιμή.
Ο Άγιος Ανδρέας ο Ερημίτης, γεννήθηκε στο Μονοδέντρι της Ηπείρου το 1209. Ο Άγιος έζησε σε μια σπηλιά του Βάλτου, στο όρος Καλάνα, στις αρχές του 13ου μ. Χ. αιώνα και πέθανε στις 15 Μαΐου 1282.
Ο Άγιος Βάρβαρος ο Μυροβλύτης, καταγόταν από την Πεντάπολη της Αιγύπτου. Ασκήτεψε στον Τρύφο Ξηρομέρου. Γεννήθηκε το 800 περίπου. Πέθανε σκοτώνοντάς τον κάποιοι κυνηγοί στο χωριό Τρύφου Ξηρομέρου, στις 23 Ιουνίου.
Ο Άγιος Ιερομάρτυρας Βλάσιος από τα Σκλάβαινα, έζησε στα τέλη του 10ου και τις αρχές του 11ου αιώνα μ.Χ. Γεννήθηκε στις 18 Δεκεμβρίου 950 και μαρτύρησε στις 24 Ιουνίου 1006, ημέρα Κυριακή σε ηλικία 56 χρόνων. Οι συλλειτουργοί του Αγίου ήταν, ο Αρχιμανδρίτης Θεόκλητος, ο Ιερομόναχος Συμεών, ο Μοναχός Νικηφόρος, ο Μοναχός Χαρίτων, ο Μοναχός Παντελεήμων και ο Ιερομόναχος Ιγνάτιος.
Ο Όσιος Δαυίδ, ο υποτακτικός του Μητροπολίτη Ναυπάκτου και Άρτας, Ακάκιου, που γεννήθηκε στο μέσο της Τουρκοκρατίας στη Γαρδενίτσα χωριό της επαρχίας Λοκρίδος το 1485 και πέθανε σε βαθιά γεράματα το 1570 και η εκκλησία μας τιμά τη μνήμη του την 1 Νοεμβρίου κάθε χρόνο.
Ο Άγιος Ευγένιος ο Αιτωλός, ή Ιωαννούλιος ή Γιαννούλης γεννήθηκε το 1597 στο Μέγα Δένδρο – Θέρμου και πέθανε στις 5 Αυγούστου του 1628 στη Μονή της Αγίας Παρασκευής στη Γούβα των Βραγγιανών των Αγράφων. Το Οικουμενικό Πατριαρχείο μετά από εισήγηση του Μητροπολίτη Καρπενησίου Νικολάου ανακήρυξε με την υπ’ αριθμό 346/1 Ιουλίου 1982 πράξη του, τον Ευγένιο επίσημα Άγιο της εκκλησίας μας. Η μνήμη του εορτάζεται στις 5 Αυγούστου κάθε χρόνο.
Οι Άγιοι Νεομάρτυρες Θεόδωρος, Λάμπρος και Ανώνυμος, από την Πελοπόννησο που μαρτύρησαν από Τούρκους με ανελέητο ξυλοδαρμό και τους θανάτωσαν με απαγχονισμό στην πόλη του Αγρινίου στις 2 Νοεμβρίου 1786.
Ο Άγιος Θεωνάς, ασκητής στην Ιερά Μονή Τιμίου Προδρόμου στην Ανάληψη Τριχωνίδας, Δερβέκιστα, μαθητής του Ιακώβου του Νεομάρτυρα. Γεννήθηκε στις αρχές του 15ου αιώνα μ.Χ. από γονείς με μεγάλη θρησκευτική ευλάβεια και πέθανε στα τέλη του ιδίου αιώνα.
Ο Όσιος Ιάκωβος ο Νεομάρτυρας, γεννήθηκε στην Καστοριά. Ασκήτεψε στην Ιερά Μονή Τιμίου Προδρόμου στην Ανάληψη Τριχωνίδας, Δερβέκιστα και πέθανε μετά από φρικτά βασανιστήρια την 1 Νοεμβρίου 1520.
Οι Ιεροδιάκονοι Ιάκωβος και ο Μοναχός Διονύσιος, μαθητές του Οσίου Ιακώβου του Νεομάρτυρα που ασκήτεψαν και αυτοί στην Ιερά Μονή Τιμίου Προδρόμου στην Ανάληψη Τριχωνίδας, Δερβέκιστα. Πέθαναν και αυτοί μετά από φρικτά βασανιστήρια την 1 Νοεμβρίου 1520.
Ο Άγιος Ιωάννης ο Νεομάρτυρας, γεννήθηκε στην Κόνιτσα της Ηπείρου το 1790 και πέθανε στο Αγρίνιο στις 23 Σεπτεμβρίου 1814. Λείψανα του Αγίου υπάρχουν στην Κόνιτσα και στον Άγιο Νικόλαο στην Ιθάκη, όπου ο Άγιος βαπτίσθηκε.
Οι Άγιοι αυτάδελφοι Συμεών και Θεόδωρος, κτήτορες της Ιεράς Μονής του Μεγάλου Σπηλαίου, που γεννήθηκαν στη Θεσσαλονίκη και έζησαν τον 4ο αιώνα μ. Χ. Η εκκλησία τιμά τη μνήμη τους στις 18 Οκτωβρίου κάθε χρόνο.
Ο Οσιολογιώτατος Ιερομόναχος Χρύσανθος, αδελφός του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού. Γεννήθηκε στο χωριό Ταξιάρχες του Δήμου Θέρμου το 1712 και πέθανε σε βαθιά γεράματα στη Νάξο το 1785.
Ο Όσιος Αρσένιος ο Βαρνακοβίτης, γεννήθηκε στα πρώτα χρόνια του 11ου αιώνα μ. Χ. στο χωριό Καρνές του Νομού Φωκίδας και πέθανε το Μάιο του 1111. Η μνήμη του εορτάζεται στις 8 Μαΐου κάθε χρόνο.
Ο Άγιος Καλλίνικος, Μητροπολίτης Εδέσσης, κατά κόσμο Δημήτριος Πούλος, γεννήθηκε στις 26 Ιανουαρίου 1919 στα Σιταράλωνα του Δήμου Θέρμου. Ο Μητροπολίτης Αιτωλίας και Ακαρνανίας Ιερόθεος στις 23 Νοεμβρίου 1957, κάνει την κουρά του Δημητρίου στον Ιερό Ναό του Αγίου Σπυρίδωνα Μεσολογγίου και του δίνει το όνομα Καλλίνικος. Στις 24 Ιουνίου 1967 η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος, τον Άξιο αυτό κληρικό, τον τοποθετεί Μητροπολίτη στην Ιερά Μητρόπολη Εδέσσης, Πέλλης και Αλμωπίας.
Ο Ασκητικός Μητροπολίτης Καλλίνικος, ήταν ένας ακάματος Εργάτης του Ευαγγελίου, πάμπτωχος σε όλη του τη ζωή, μετά από νοσηλεία πολλών μηνών σε νοσοκομείο από κακοήθη όγκο στο κεφάλι, εκοιμήθει στις 7 Αυγούστου 1984. Στις 23 Ιουνίου 2020 η Αγία και Ιερά Σύνοδος του Οικουμενικού Πατριαρχείου προχώρησε στην Αγιοκατάταξη του Μητροπολίτη Εδέσσης Καλλινίκου. Η μνήμη του Αγίου εορτάζεται στις 8 Αυγούστου κάθε χρόνο.
Ο Βίος, τα θαύματα και τα βασανιστήρια όλων των Αγίων της Αιτωλοακαρνανίας γράφονται, από τον υπογράφοντα, σε καλαίσθητο και πολυσέλιδο βιβλίο με τίτλο «ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΤΗΣ ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ», το οποίο προλογίζουν μεγάλοι Πατέρες της Εκκλησίας, σπουδαίοι πνευματικοί άνθρωποι των Γραμμάτων, είναι δε μοναδικό στο είδος του και πληρέστερο παντός άλλου.
Το απολυτίκιο των Αγίων της Αιτωλοακαρνανίας
«Την πολυθαύμαστον ανευφημήσωμεν,
Των Αιτωλών πιστοί και Ακαρνάνων γην,
Την εξανθήσασαν Χριστού τα άνθη τα μυρίπνοα.
Ιάκωβον, Ιάκωβον, Διονύσιον, Βάρβαρον, σοφόν Κοσμάν,
Ανδρέαν τε, Ιωάννην, Ευγένιον.
Συν Λάμπρω, Θεοδώρω, και άλλο, Βλάσιον Θεωνάν, Δαυίδ και Καλλίνικον Τους αρωγούς ημών»
Το βιβλίο, «ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΤΗΣ ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ»
agrinionews.gr