Καλές πρακτικές Βέλγιο: Πρόσφατα κατάργησε παραμέτρους αξιολόγησης, που κρίθηκε ότι εμποδίζουν τη διαδικασία και καθυστερούν τους ωφελούμενους. Αντιθέτως, αποφασίστηκε ότι η απόκτηση ή μη του δικαιώματος, θα προκύπτει από διερεύνηση του βαθμού ένταξης μέσα από τη συμμετοχή του υποψηφίου στην εκπαίδευση, στην αγορά εργασίας, στην κοινότητα, στην υγεία, κ.ά. Γ. Εκπαίδευση Η κατάσταση σήμερα
- Το μερίδιο των μεταναστών μαθητών στην Ελλάδα αυξήθηκε από 11% το 2012 σε 13% το 2022. Το 2022, το 3% των δεκαπεντάχρονων μαθητών ήταν μετανάστες πρώτης γενιάς.
- Οι μαθητές με μεταναστευτικό ή προσφυγικό προφίλ αντιμετωπίζουν μαθησιακές και ψυχοκοινωνικές δυσκολίες, πιο συχνά σε σχέση με τους γηγενείς.
- Στον διαγωνισμό PISA του ΟΟΣΑ, οι μαθητές με μεταναστευτικό προφίλ έχουν μέση διαφορά με τους γηγενείς στην ανάγνωση και στα μαθηματικά άνω των 40 μονάδων - άνω των 13 μονάδων αν συνυπολογιστεί το κοινωνικο-οικονομικό προφίλ τους.
- Στον ίδιο διαγωνισμό, οι δεύτερης γενιάς μετανάστες όχι απλώς έχουν χειρότερες επιδόσεις από τους γηγενείς, αλλά αντίθετα με ό,τι θα περίμενε κανείς, η διαφορά αυτή μέσα στην περίοδο 2006-2018 έχει διευρυνθεί.
- Από το 1996 λειτουργούν στη χώρα 13 διαπολιτισμικά σχολεία πρωτοβάθμιας και 13 δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, στα οποία συμμετέχουν μαθητές με διαφορετικό πολιτισμικό υπόβαθρο.
- Για τα παιδιά 5 έως 15 ετών με προσφυγικό προφίλ, η παρακολούθηση και η συμμετοχή στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση είναι υποχρεωτική.
- Έως τουλάχιστον το 2021, η πρόσβαση σε σχολεία της τοπικής κοινότητας ήταν σχεδόν μηδενική για τα παιδιά που διέμεναν σε Κέντρα Υποδοχής και Ταυτοποίησης, καθώς και στα Προαναχωρησιακά Κέντρα Κράτησης Αλλοδαπών στα νησιά.
- Η δημιουργία Τάξεων Υποδοχής προβλέπεται από τον νόμο, αλλά στην πράξη τα μαθήματα δεν ξεκινούν πάντα στην ώρα τους, λόγω και της σημαντικής υποστελέχωσης.
- Περίπου 3/4 των παιδιών προσφυγικού προφίλ, που έχουν εγγραφεί στο σχολείο, το εγκαταλείπουν πρόωρα. Μόνο 1 στα 4 παιδιά παραμένει μαθήτρια ή μαθητής μέχρι το τέλος του σχολικού έτους.
Καλές πρακτικές Συμβούλιο της Ευρώπης: Έχει αναπτύξει το «Ευρωπαϊκό Διαβατήριο Προσόντων για Πρόσφυγες». Με αυτό, οι πρόσφυγες που φτάνουν στις ευρωπαϊκές χώρες, μετά από μια σειρά αξιολογήσεων, μπορούν να αποδείξουν την ακαδημαϊκή τους εμπειρία, το επίπεδο γλωσσομάθειάς τους, καθώς και την επαγγελματική εμπειρία που κατέχουν, χωρίς την προϋπόθεση ύπαρξης αντίστοιχων πιστοποιητικών και πτυχίων. Δ. Συμμετοχή στα κοινά Η κατάσταση σήμερα
- Τα Συμβούλια Ένταξης Μεταναστών και Προσφύγων (ΣΕΜΠ) αποτελούν ενδεκαμελή συμβουλευτικά όργανα των Δήμων και θεσμοθετήθηκαν προκειμένου να συμβάλλουν ενεργά στην ένταξη μεταναστών και προσφύγων.
- Καταγράφουν τα προβλήματα αυτών των πληθυσμών, εισηγούνται στα δημοτικά συμβούλια τις κατάλληλες δράσεις ένταξης, συνδιοργανώνουν εκδηλώσεις ευαισθητοποίησης και υποβάλουν ετήσια έκθεση πεπραγμένων.
- Στην πράξη τα ΣΕΜΠ δε λειτουργούν όπως σχεδιάστηκαν.
- Μέχρι σήμερα έχουν συσταθεί μόνο 15 ΣΕΜΠ στους 332 δήμους της χώρας.
- Μόλις 2 από τα 15 ΣΕΜΠ φαίνεται να λειτουργούν σε τακτική βάση, καθώς μόνο για αυτά έχουν καταγραφεί περισσότερες από 50 συναντήσεις από την ημερομηνία ενεργοποίησής τους.
- Τα Κέντρα Ένταξης Μεταναστών (ΚΕΜ) αποτελούν μέρος των Κέντρων Κοινότητας των Δήμων σε περιοχές με πολλούς πρόσφυγες ή μετανάστες.
- Παρέχουν ενημέρωση, εξυπηρέτηση, συμβουλευτική και ευκαιρίες δικτύωσης στους ενδιαφερόμενους. Επιπλέον, παραπέμπουν τους μετανάστες ή πρόσφυγες που απευθύνονται σε αυτά σε άλλες αρμόδιες υπηρεσίες, π.χ. θεσμούς ψυχικής υγείας ή ξενώνες αστέγων.
- Στην πράξη, σε μεγάλο βαθμό, η δραστηριότητα των ΚΕΜ αφορά τη διεκπεραίωση αιτήσεων για το Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης. Από την έναρξη της λειτουργίας τους το 2017, υπολογίζεται ότι έχουν ωφεληθεί 65.000 άτομα.
- Είναι συχνά υποστελεχωμένα: μόνο 6 στα 10 λειτουργούν με όλες τις απαραίτητες ειδικότητες. 1 στα 3 δεν διαθέτει διαπολιτισμικό διαμεσολαβητή, ενώ επίσης 1 στα 3 δε διαθέτει ψυχολόγο.
Καλές πρακτικές Φινλανδία: Το Κέντρο Εμπειρογνωμοσύνης για την Ένταξη των Μεταναστών παράγει και διαχέει καλά τεκμηριωμένη γνώση και πληροφόρηση σχετικά με την ένταξη, σε υπεύθυνους λήψης αποφάσεων, αρχές και ειδικούς. Προτάσεις Πολιτικής Το κείμενο πολιτικής του Α. Τραμουντάνη προτείνει αρκετά μέτρα για καθεμία από τις τέσσερις θεματικές που διερευνά. Ωστόσο, προτείνει επιπλέον και κάποιες γενικές κατευθύνσεις. Ενδεικτικά:
- Αναβάθμιση της πολιτικής προτεραιότητας του ζητήματος της ένταξης των προσφύγων και μεταναστών.
- Συμπερίληψη του μεταναστευτικού πληθυσμού στην Εθνική Στρατηγική για την Ένταξη.
- Οργανική διασύνδεση της Εθνικής Στρατηγικής για την Ένταξη με τα ετήσια Σχέδια Δράσης του υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου.
- Αυτόματη συμπερίληψη των αναγνωρισμένων προσφύγων στο HELIOS και ομαλοποίηση χρηματοδότησης.
|
|